Restorasyonu ve iç tasarımı Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından gerçekleştirilen Beyazıt Devlet Kütüphanesi, ABD’de yayımlanan aylık popüler kültür ve teknoloji dergisi Wired’ın, dünya üzerindeki en güzel 10 kütüphaneyi derlediği çalışmasında, dördüncü sırada yer aldı.
Kütüphane-i Umum-i Osmani adıyla 1884 yılında kurulan Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Türkiye’nin Devlet ta- rafından kurulan ilk kütüphanesi unvanına sahip. Bir ‘derleme kütüphanesi’ olan kütüphane, yarısı kitap olmak üzere yaklaşık bir milyona yakın dokümanı barındırıyor. Kütüphanede yer alan kitapların 11 bin 120 tanesini aralarında çok önemli eserlerin de bulunduğu ‘el yazması eserler’ oluşturuyor. 2015’te başlayan ve 2017 yılında tamamlanan Beyazıt Devlet Kütüphanesi renovasyonu ile ilgili; “Eskiyi vurgulayan, ancak içinde bulunduğumuz yüzyılın ola- naklarıyla, işlevsel ve mimari yaklaşımıyla bugünü yansıtan bir çalışma” tanımlamasını kullanan Tabanlıoğlu Mimarlık ortağı Melkan Gürsel, şöyle devam etti: “1999 İstanbul depremi sırasında gördüğü hasar neticesinde tarihi yapı, bu nadide eserlerin korunması için gerekli fiziki şartları sağla- yamıyordu. Mimari olarak yakın zamanda yapılmış eklentiler vardı. Bu binaya girdiği- mizde eski bir yapı ve ona günü kurtarmak için yapılmış müdahalelerle karşılaştık. En önemli karar bizim müdahalemizin sınırla- rını belirlemekti. Yapının nasıl ve ne kadar arındırılacağı önemli idi. Bu tip binalarla çalışırken arındırmalar olabilir, ama katmanları tümüyle kazımak doğru değil. Özgün katmana değer katacak güncel iyileştirmelerle, estetik olarak da, elimizde kalan mirası en iyi şekilde değerlendirmek istedik.” Çağdaş standartların sağlandığı kütüphane, nadir kitapların saklanması ve sergilen- mesine olanak sağlayacak bir altyapıyla düzenlenmenin yanı sıra çeşitli kültürel faaliyetlere ev sahipliği yapacak mekanla- rın kazanılmasıyla geniş biçimde kullanım imkanı sunuyor. Kütüphanede malzeme olarak yapının özgün duvarlarıyla uyumlu ürünlerle iyileştirmeler yapılırken, özellikle cam gibi, ortamla uyum sağlayan, teknolojik olarak da imkanlar yaratan çağdaş malzemeler ve teknikler adapte edilmiş. Avlu çatısını kurarken olduğu gibi, tüm mekanlarda orijinal elemanlara mümkün olduğunca az dokunulmuş ve yük bindirilmemiş. Stüdyo Dinnebier tarafından yapılan aydınlatma tasarımının bir parçası olarak duvar çizgisini izleyen, mekanik ve elektrik sistemlerini saklayan yükseltilmiş zeminin kenarlarındaki yumuşak ışıklandırma ile tüm mekanlara bir katman kazandırılmış. İç mekanlarının hassas şekilde yeniden düzenlenmesinde ana yaklaşım; ‘binanın tarihi dokusunu olduğu gibi koruyarak iyi- leştirmek ve yeni mekanlar kazanırken, kıymetli arşivin teknolojik imkanlarla en ideal şekilde korunmasını sağlamak’ olmuş.
WIRED DERGISININ AÇIKLADIĞI DÜNYANIN EN GÜZEL 10 KÜTÜPHANESi
1 Danimarka, Dokk1
2 ABD, Lawrence Halk Kütüphanesi
3 Çin, Yangzhou Zhongshuge Kütüphanesi 4 Türkiye, Beyazıt Kütüphanesi
5 Norveç, Vennesla Kütüphanesi
6 Norveç, Bodo Kütüphanesi
7 ABD, Chicago Halk Kütüphanesi
8 İngiltere, Birmingham Kütüphanesi
9 Kanada, Halifax Merkez Kütüphanesi
10 Meksika, Conarte Kütüphanesi
